تفاوت میلگرد حرارتی و معمولی
تفاوت میلگرد حرارتی و معمولی
قبل از پرداختن به تفاوت میلگرد حرارتی و معمولی، بهتر است بدانید که میلههای فولادی با قویتر کردن بتن، از فروپاشی ساختمان در برابر فشارهای مختلف جلوگیری میکنند. اما همه میلگردها یکسان نیستند. با اینکه در ظاهر شبیه به هم به نظر میرسند، میلگردها بر اساس کاربرد، نحوه ساخت و ویژگیهایشان به انواع مختلفی تقسیم میشوند. یکی از مهمترین این دستهبندیها، میلگرد حرارتی و میلگرد معمولی است.
میلگرد معمولی چیست؟
میلگرد معمولی که به آن میلگرد آجدار یا میلگرد A3 نیز گفته میشود، پرکاربردترین نوع میلگرد در صنعت ساختمانسازی است. این میلگردها از شمشهای فولادی ساخته میشوند که در آنها کربن و منگنز به کار رفته است. فرآیند تولید آنها ساده است، شمشها در دمای بالا داغ شده و سپس آجهای جناقی یا ترکیبی روی سطح آنها ایجاد میشود که همین آجها باعث چسبندگی بهتر آنها به بتن میشوند. میلگردهای معمولی بهخاطر مقاومت بالا و سختی مناسب، در اکثر پروژههای ساختمانی مانند فونداسیون، ستون و سقف که باید بارهای سنگین را تحمل کنند، کاربرد دارند.
میلگرد حرارتی چیست؟
میلگرد حرارتی که با نامهای میلگرد آجدار A2 یا میلگرد راد نیز شناخته میشود، نوعی میلگرد با آجهای مارپیچ یا دندهای است. تفاوت اصلی آن با میلگرد معمولی در فرآیند تولید آن است. میل حرارتی پس از نورد گرم، تحت یک فرآیند مخصوص به نام خنککاری یا ترمومکانیکال قرار میگیرد. در این فرآیند، میلگرد داغ شده ناگهان با آب خنک میشود و سپس به آرامی دوباره حرارت میبیند. این شوک حرارتی باعث میشود که لایه بیرونی میلگرد سخت و مقاوم شده، در حالی که هسته داخلی آن نرم و انعطافپذیر باقی بماند.
تفاوتهای اصلی میلگرد حرارتی و معمولی
هرچند هر دو نوع میلگرد برای تقویت بتن استفاده میشوند، اما تفاوت میلگرد حرارتی و معمولی در ویژگیها، کاربرد و قیمت مهم هستند:
فرآیند تولید
میلگرد معمولی فرآیند تولید سادهای دارد. در مقابل، فرآیند تولید میل حرارتی پیچیدهتر است که شامل نورد گرم و سپس فرآیند ترمومکانیکال (خنککاری و بازگشت حرارت) میشود.
خواص مکانیکی
میلگرد معمولی مقاومت بالاتری در برابر کشش و فشار دارد و برای تحمل بارهای سنگین مناسب است. در مقابل، میلگرد حرارتی بهخاطر فرآیند تولید خاص خود، دارای انعطافپذیری بسیار بالاتری است که باعث میشود در هنگام زلزله و نیروهای ناگهانی، خم شده و از شکست ناگهانی سازه جلوگیری کند.
جوشپذیری
میل حرارتی بهخاطر کربن کمتر، جوشپذیری بهتری دارد و برای پروژههایی که نیاز به جوشکاری دارند، مناسبتر است.
شکل ظاهری و نوع آج
میلگرد معمولی دارای آجهای جناقی یا ترکیبی است که ظاهری صاف و بدون پیچوتاب دارند. در مقابل، میلگرد حرارتی دارای آجهای مارپیچ یا دندهای است که شبیه به یک سیم پیچیده شده به دور میلگرد به نظر میرسد.
تفاوت میلگرد حرارتی و معمولی در قیمت
میل حرارتی بهخاطر فرآیند تولید پیچیدهتر، معمولا گرانتر از میلگرد معمولی است.
استاندارد و ردهبندی
میلگردهای معمولی معمولا با استاندارد DIN 488 و ردهبندی A3 شناخته میشوند. در مقابل، میلگردهای حرارتی با ردهبندی A2 شناخته میشوند و در ایران تحت استاندارد ISIRI 3132 تولید میگردند.
کاربرد در بتنریزی و سازهها
میلگرد معمولی بهخاطر سختی بیشتر، در بخشهایی از سازه که نیاز به مقاومت در برابر فشار و خمش ثابت دارند، مانند فونداسیون، تیر و ستونهای اصلی، استفاده میشود. در مقابل، میلگرد حرارتی بهخاطر انعطافپذیری بالا، به عنوان میلگرد عرضی (خاموت) در تیرها و ستونها برای مقابله با نیروهای برشی ناشی از زلزله به کار میرود. این میلگردها همچنین در سازههایی که در معرض لرزشهای مداوم مانند پلها و خطوط مترو قرار دارند، کاربرد مهمی دارند.
تفاوت در فرآیند خمکاری
خمکاری میله حرارتی بهخاطر انعطافپذیری بیشتر، به راحتی و بدون شکستگی انجام میشود. در مقابل، میلگرد معمولی بهخاطر سختی بالاتر، در هنگام خمکاری احتمال شکست یا ترکخوردگی بیشتری دارد. به صورت کلی تفاوت میلگرد حرارتی و معمولی به شرح زیر است:
کدام میلگرد مقاومت بیشتری دارد؟
میلگرد معمولی (A3) دارای مقاومت کششی بالاتری است و در برابر بارهای ثابت و سنگین بهتر عمل میکند. در مقابل، گرد حرارتی (A2) انعطافپذیری بیشتری دارد و میتواند در برابر نیروهای دینامیکی مانند لرزش مقاومت کند و از شکست ناگهانی جلوگیری نماید.
چرا میلگرد حرارتی گرانتر از میلگرد معمولی است؟
میله حرارتی بهخاطر فرآیند تولید پیچیدهتر، یعنی فرآیند خنککاری (ترمومکانیکال)، هزینه تولید بیشتری دارد. این فرآیند باعث بهبود خواص مکانیکی میلگرد میشود، که این ارزش افزوده، قیمت بالاتری را توجیه میکند.
کدام میلگرد را انتخاب کنیم؟
بهخاطر تفاوت میلگرد حرارتی و معمولی، انتخاب بین این دو، به نوع پروژه، شرایط محیطی شما بستگی دارد.
اگر در منطقهای غیرلرزهخیز فعالیت میکنید و پروژه شما نیاز به مقاومت بالا در برابر بارهای ثابت دارد، میلگرد معمولی میتواند گزینه مناسبی باشد.
اما اگر پروژه شما در مناطق زلزلهخیز قرار دارد و یا نیاز به انعطافپذیری و جوشپذیری بالایی دارید، میلگرد حرارتی بهترین انتخاب است و ایمنی سازه شما را تضمین میکند.
سوالات متداول
آیا میتوان میلگرد حرارتی و معمولی را با هم ترکیب کرد؟
خیر. بهخاطر تفاوت در خواص مکانیکی، جوشپذیری و مقاومت کششی، استفاده همزمان از این دو نوع میلگرد در یک سازه میتواند به تضعیف آن منجر شود. هر نوع میلگرد باید بر اساس محاسبات دقیق مهندس سازه و در جای مناسب خود استفاده شود.
چگونه میتوان میلگرد حرارتی را از معمولی تشخیص داد؟
یکی از سادهترین راهها، بررسی آجهای روی میلگرد است. میلگرد حرارتی آجهای مارپیچ دارد، در حالی که آجهای میلگرد معمولی به صورت جناقی یا ترکیبی از جناقی و مارپیچ هستند. همچنین میلگرد حرارتی بهخاطر فرآیند تولید، معمولاً انعطافپذیرتر بوده و رنگ آن کمی تیرهتر است.
آیا میلگرد حرارتی برای تمامی پروژههای ساختمانی مناسب است؟
میلگرد حرارتی بهخاطر مقاومت بالا در برابر نیروهای دینامیکی، در سازههایی که در معرض زلزله یا ارتعاشات قرار دارند، کاربرد بسیار زیادی دارد. با این حال، بهخاطر قیمت بالاتر، ممکن است استفاده از آن در پروژههای کوچک و غیرحساس اقتصادی نباشد. انتخاب نوع میلگرد همیشه باید بر اساس طراحی سازه و الزامات مهندسی باشد.