انواع ورق آلیاژی غیرفولادی و کاربرد هر کدام
انواع ورق آلیاژی غیرفولادی و کاربرد هر کدام
آلیاژهای غیر آهنی با نام فلزات رنگین هم مشهور هستند. به طور کلی انواع مختلف این آلیاژها مقاومت به خوردگی بالایی دارند و از رسانایی حرارتی و الکتریکی خوبی برخوردارند. این آلیاژها نسبت به آلیاژهای آهنی، سبک‌تر بوده و مقاومت کمتری در دماهای بالا دارند. در ادامه به معرفی پرکاربردترین انواع ورق آلیاژی غیر فولادی خواهیم پرداخت.
ورق آمالگام
آلیاژ مورد استفاده برای تولید ورق آمالگام از ترکیب فلز جیوه با عناصر دیگری مثل روی، نقره، قلع، مس، پالادیوم و طلا تولید می‌شود. حضور فلز جیوه و مس موجب افزایش استحکام و انبساط این آلیاژ گشته است. در حالی که افزایش میزان عنصر قلع در آلیاژ آمالگام باعث کم شدن استحکام آن می‌گردد. در صورت وجود عنصر روی، ورق آمالگام در برابر خوردگی مقاوم خواهد بود. کاهش یا افزایش درصد عنصر جیوه در ترکیب شیمیایی این آلیاژ، حالت فیزیکی مایع، خمیری یا جامد آن را تعیین می‌کند.
ورق پیوتر
ورق پیوتر نوعی ورق چکش‌خوار، نرم و انعطاف‌پذیر می‌باشد که برای ساخت محصولاتی با طراحی سه‌بعدی، آلیاژ بسیار مطلوبی می‌باشد. 90 تا 92 درصد ترکیب شیمیایی این ورق دارای قلع می‌باشد. آنتیموان، مس، بیسموت و گاهی نقره هم از دیگر عناصر موجود در آلیاژ پیوتر می‌باشند. در بعضی موارد این آلیاژ می‌تواند شامل سرب هم باشد. البته در مواردی که برای ساخت وسایل تزئینی و مجسمه‌ها به کار گرفته شود، فاقد سرب خواهد بود.
ورق‌های قلع‌اندود
به پوشاندن سطح فلزات توسط فلز قلع، قلع‌اندود کردن می‌گویند. وجود لایه نازکی از قلع بر روی ورق‌های آلیاژی موجب افزایش مقاومت در برابر خوردگی می‌گردد. درصد حضور قلع در این ورق تعیین‌کننده میزان سختی آن می‌باشد. بر همین اساس این ورق شامل سه دسته ورق تمپر 2 ،3 و 4 با درجه سختی‌های متفاوت می‌باشد. بیشترین کاربرد ورق آلیاژی قلع‌اندود در صنایع کنسروسازی، بسته‌بندی رنگ، خودروسازی و نرده‌سازی می‌باشد. این ورق در برابر فرسایش مقاوم است و قابلیت فرم‌پذیری، لحیم‌کاری، جوش‌پذیری و خم‌کاری مطلوبی دارد.
این محصول ظاهر درخشان و زیبایی هم دارد. ورق قلع‌اندود به موجب مقاومت در برابر خوردگی، با مواد مجاور خود به سختی وارد واکنش می‌دهد و بازیافت آن به آسانی قابل انجام می‌باشد. به همین علت می‌توان آن را بدون نگرانی در ظروف پخت‌و‌پز و همینطور بسته‌بندی مواد غذایی استفاده نمود.
ورق‌های برنز
این آلیاژ ترکیبی از عناصر قلع و فسفر می‌باشد. حضور عنصر فسفر باعث نرمی، افزایش انعطاف و شکل‌پذیری شده و حضور عنصر قلع هم به افزایش مقاومت به خوردگی کمک می‌نماید. این ورق مقاومت بالایی در برابر سایش دارند و به علت حضور مس در ترکیب شیمیایی آن، دارای رسانایی الکتریسیته خوبی هستند. ضریب اصطکاک پایین، استحکام بالا در عین انعطاف پذیری و الاستیسیته بالا و ریزدانه بودن از خواص این ورق آلیاژی فولادی می‌باشد. این محصولات معمولا در صنعت الکترونیک و در ساخت قطعات کامپیوتر، حمل و نقل سوخت هسته‌ای، ساخت پیچ و مهره و پروانه کشتی کاربرد دارند.
ورق آلیاژی برنج
آلیاژ برنج حاصل ترکیب دو عنصر روی و مس می‌باشد. درصد عنصر مس در ترکیب آلیاژ برنج حداکثر 40 درصد می‌باشد. عناصر افزودنی دیگر به این آلیاژ شامل نیکل، سیلیسیوم، قلع، آرسنیک، فسفر، آلومینیوم، منگنز و سیلیکون می‌باشد. ورق آلیاژی برنج در دکوراسیون، ساخت قفل، چرخ‌دنده، بلبرینگ، دستگیره، پوشش مهمات، دریچه و در لوله‌کشی بکار می‌رود. حضور عنصر روی در ترکیب این آلیاژ موجب افزایش مقاومت به خوردگی در آن گشته است.