کاربرد خاموت در سازه ها چیست
کاربرد خاموت در سازه ها چیست
محصولات میلگردی در صنعت ساختوساز بهعنوان یکی از اجزای اصلی شناخته میشوند. این مقاطع با عملکرد مناسبی که دارند، ایمنی و مقاومت سازههای را در برابر فشار افزایش میدهند. خاموت یا میلگرد خم شده نیز یکی از محصولات مهم فولادی است که ساختمانها را در برابر آسیبهای احتمالی حفظ میکند. استفاده از خاموت در بتنهای آرمه، فونداسیون مستحکمی را برای سازه به ارمغان میآورد. هرگونه محاسبات اشتباه در محل قرارگیری خاموتها میتواند خسارتهای شدیدی را به ساختمان وارد کند. فونداسیونها را پس از ساختن نمیتوان اصلاح یا تعمیر کرد، به همین خاطر در مرحله اجرای آنها باید نکات ایمنی را رعایت نمود.
خاموت چیست؟
Stirrup یا خاموت عضو کلیدی سازههای بتنی است که بهصورت عمودی دور میلگردهای طولی قرار میگیرد. وظیفه اصلی این مقطع، حفظ استحکام و پایداری تیرها و ستونهای ساختمان است. شکل ظاهری این میلگرد خم شده است که باید دور میلگردهای طولی قرار گیرد. این اجزای کاربردی مقاومت ساختمان را در برابر نیروهای پیچشی و برشی افزایش میدهد و با توزیع فشار بهصورت یکنواخت مانع از ترکخوردگی سازه میشود. خاموتها در اندازههای متنوعی تولید میگردند که پرکاربردترین آنها خاموتهای 8 و 10 هستند. قیمت نهایی این محصولات به قیمت میلگرد اولیه بستگی دارد.
انواع مختلف خاموت در سازهها
خاموتها اشکال بسیار متنوعی دارند و به یک یا دودسته محدود نمیشوند. برخی از پرکاربردترین خاموتها عبارتاند از:
1. خاموتها از نظر شکل
خاموتها از نظر شکل به دودسته تقسیم میشوند که بهصورت زیر عرضه میشوند:
خاموت حلقه بسته
محیط این مدل از خاموتها به طور کامل بسته است. این اجزا در مقابل نیروهای پیچشی مقاومت بالایی دارند. به همین خاطر از خاموتهای حلقه بسته در ستونها و تیرهای ساختمان که نیروی پیچشی زیادی بر آنها وارد میشود، استفاده میکنند.
خاموت حلقه باز
شکل این خاموتها بهصورت حروف لاتین L یا U است. این دسته از میلگردهای خاموت برای مقاومت در برابر نیروهای برشی استفاده میشوند. همچنین خاموت حلقه باز خود بهصورت تک شاخه، رکابی، دوشاخه و چند شاخه تقسیم میگردد.
2. خاموتها از نظر زاویه خم
خاموتها میلگردهای عرضی هستند که خم شدهاند و به همین خاطر به شکل مستطیل یا مربع هستند. این اجزا با توجه به زاویه خمی که دارند به دودسته تقسیم میگردند:
خاموت سنتی
خاموتهای سنتی با زاویه 90 درجه خم شده اند. زاویه این میلگردها را با استفاده از دستگاه میلگرد خم کن به صورت دستی ایجاد می کنند. شکل خاص این میلگردها سبب می شود که نتوانند آرماتورهای طولی را به خوبی بگیرند.
خاموت مهندسی
تفاوت اصلی که خاموتهای مهندسی با نمونههای سنتی دارند در زاویه گوشههای آنها است. خاموتهای مهندسی با زاویه 45 درجه یا 135 درجه ساخته می شوند.
خاموتها از نظر فناوری تولید
میلگردهای خم شده از نظر فناوری تولید نیز به شکلهای متنوعی وجود دارند.
خاموت مارپیچ
خاموتهای مارپیچ نوعی میلگرد فولادی به شمار میروند که باعث تقویت سازههای بتنی میشوند. این خاموتها طراحی و شکل خاصی دارند و به همین خاطر به آنها ریبار مارپیچ یا مارپیچ میگویند. شریانهای این میلگردها به شکل مارپیچی است که بهاندازه طول میلگرد در محور آن قرار میگیرند. به زبان ساده، خاموتها در اطراف میلگرد و به طول آن پیچیده میشوند. از این مدل میلگردها در سدها، سازههای بتنی، پلها و ساختمانها استفاده میکنند.
خاموت ربات
خاموتهای ربات را با استفاده از دستگاه CNC تولید میکنند. این مدل خاموتها شباهت زیادی به خاموتهای مارپیچی دارند. تفاوت اصلی خاموتهای ربات با خاموتهای مارپیچی در این است زاویه خاموتهای ربات بهصورت 90 درجه است.
خاموت سلولار
یکی از مدرنترین و بهترین شکلهای خاموت، مدل سولار است. خاموت سولار محیط کاملاً بستهای دارد. این خاموتها وظیفه دارند نیروی کششی میلگردهای طولی را تقویت کنند تا ساختمان هنگام زلزله مقاومت خوبی داشته باشد.
کاربرد خاموت در سازه های بتنی
خاموتها با مهار نیروی وارد شده بر میلگردهای طولی از حرکتکردن یا خمشدن آنها جلوگیری میکند. خاموتها با مقاومتکردن سازه در برابر نیروهای مختلفی مانند زلزله، یکی از عنصرهای کلیدی در ساخت سازهها به شمار میروند. برای این که بدانیم خاموتها در ساختمان دقیقاً چه عملکردی دارند و نقششان چیست، به کاربرد آنها نگاهی میکنیم.
1. افزایش مقاومت فشاری ستونها
خاموتها بهعنوان یکی از میلگردهای خمکاری، مقاومت فشاری ستونها را بهبود میبخشند. ساختمانهای بلند باید بار سنگین زیادی را تحمل کنند. در این نوع سازهها، خاموتها سبب جلوگیری از تغییر شکلدادن میلگردها یا جابهجایی آنها درون سازه میشوند. این ویژگی سبب میگردد، ستونها در مقابل نیروهای فشاری؛ مانند زلزله مقاومت بهتری داشته باشند.
2. افزایش انعطافپذیری ستونها
افزایش انعطافپذیری ستونها، یکی از مهمترین مزایای خاموتها بهحساب میآید. استفاده از خاموت در فونداسیون ساختمان سبب میشود، ستونها تحمل بیشتری برای تغییر شکل داشته باشند. این عامل اجازه نمیدهد که در هنگام وقوع باد یا زلزله، ساختمان آسیبی ببیند. این موضوع در ساختمانهایی که در مناطق زلزلهخیز قرار دارند، اهمیت ویژهای دارد.
3. جلوگیری از حرکت یا خمشدن میلگردها
خاموتها در طی فرایند بتنریزی ساختمان، از خمشدن میلگردهای طولی جلوگیری میکنند. میلگردهای طولی ممکن است هنگام عملیات بتنریزی، در اثر فشار حرکت کنند. وجود خاموت در این سازهها، از حرکتکردن میلگردها جلوگیری میکند و ساختمانها را مقاومتر و مستحکمتر میکند.
4. تقویت عملکرد میلگردها
خاموتها پوشش مقاومی دورتادور میلگردهای طولی ایجاد میکنند که این امر عملکرد آنها را بهتر میکند. این ویژگی سبب میشود که نیروها بهصورت یکنواخت در سازه پخش شوند و همه بارهای وارد شده در نقطه خاصی تجمع نکنند. به همین خاطر ستونهایی که از خاموتهای مناسبی برخوردار هستند، عمر مفید بیشتری خواهند داشت.
کاربرد خاموت در آرماتوربندی ساختمان
قسمت اعظم آرماتوربندی سازههای بتنی را خاموتها تشکیل میدهند. این اجزا در کنار میلگردهای طولی قرار میگیرند؛ بنابراین مقاومت و پایداری سازهها را افزایش میدهند. اهمیت خاموتها هنگامی که سازهها در معرض نیروی برشی قرار دارند، دوچندان میشود. این مقاطع فولادی ترکهای برشی بتن را کنترل میکنند تا از آسیب رسیدن به آن جلوگیری نمایند. با استفاده از این اجزا در فونداسیون و بتنآرمه میتوان طول عمر ساختمانها را افزایش داد.
شیوه چیدمان خاموتها در ساختمان
شیوه قرارگرفتن خاموتها در سازه به نوع آن و همچنین شرایط بارگذاری وابسته است. اگر درک صحیحی از نحوه چیدمان خاموتها داشته باشیم، میتوانیم طول عمر سازهها و مقاومت آنان را بهبود ببخشیم. خاموتها را باید به تعداد مشخص و در فاصلههای معینی قرار داد. عدم رعایت این نکات، خسارتهای سنگینی را به بار میآورد.
این ابزارها باید با چیدمان اصولی درون فونداسیون ساختمان، دیوارها و ستونها قرار بگیرند تا اجازه ندهند بار و تنشهای ایجاد شده در یک نقطه متمرکز شوند. شیوه چیدمان میلگردها باید بر اساس نقشههای ساختاری باشد تا عملکرد مناسبی برای آنان ایجاد نماید. بدین ترتیب میتوان عملکرد و استحکام سازه را در برابر نیروهای ناشی از باد یا زلزله تضمین کرد.
جمعبندی
خاموت یکی از اجزای اصلی فونداسیون و بتنآرمه در ساختمانها به شمار میرود. این مقطع فولادی، بارهای وارد شده به میلگردهای طولی را بهصورت یکنواخت در ستونها و دیوارها پخش میکند. خاموتها اشکال بسیار گوناگون و کاربردهای متنوعی دارند. هر یک از این مقاطع ویژگیهای خاصی دارند. انواع کاربردی خاموتها شامل حلقه باز، حلقه بسته، سنتی، مهندسی، ربات و سلولار میشود. با استفاده اصولی از خاموتها میتوان، استحکام ساختمان را در برابر حوادثی مانند باد، زلزله و سیل حفظ نمود.
فولاد اقبالی بهمنظور رفاه حال مشتریان، بهترین و متنوعترین مقاطع فولادی را عرضه میکند. خریداران محترم میتوانند برای اطلاع از قیمت میلگرد و دیگر محصولات فولادی از سایت فولادفیدار بازدید کنند. همچنین تیم پشتیبانی نیز هر روز آماده پاسخگویی به سؤالات شما است.